Het Digimeter-rapport: een blik op digitale trends in Vlaanderen
Elk jaar publiceert imec het Digimeter-rapport, een uitgebreide analyse van digitale trends in Vlaanderen. Dit rapport brengt in kaart hoe Vlamingen omgaan met technologie, media en connectiviteit. Het onderzoekt adoptie en gebruik van digitale toepassingen en peilt naar attitudes tegenover technologische innovaties. De editie van 2024 toont een sterke groei in het gebruik van artificiële intelligentie (AI), maar benadrukt ook de zorgen en uitdagingen die hiermee gepaard gaan.
De explosieve groei van AI-adoptie
2023 was het jaar waarin generatieve AI razendsnel doorbrak bij het grote publiek. De snelheid van adoptie overtrof die van populaire technologieën zoals TikTok en Netflix. Waar deze platformen enkele jaren nodig hadden om een breed publiek te bereiken, wist AI-toepassingen zoals ChatGPT dit in slechts één jaar te realiseren.
Het Digimeter-rapport bevestigt deze doorbraak: 93% van de Vlamingen kent AI (+3%), 71% (+14%) zegt het te kunnen uitleggen, en 45% (+11%) maakt actief gebruik van generatieve AI. Onder jongvolwassenen ligt dit cijfer nog hoger: 68% van de 18- tot 24-jarigen gebruikt AI regelmatig, en bij 25- tot 34-jarigen is dat 46%.
ChatGPT blijft de populairste AI-tool, met 28% maandelijks gebruik. Copilot volgt op de tweede plaats met 8%, en Google Gemini staat op drie met 5%.
De ongeziene snelheid van deze adoptie benadrukt het enorme potentieel van AI, maar roept ook nieuwe vragen en uitdagingen op.
Van experimenteren naar doelgericht AI-gebruik
Veel AI-gebruikers zitten nog in een ontdekkingsfase. 59% van de AI-gebruikers – of 29% van de Vlamingen – experimenteert met AI om te ontdekken wat mogelijk is. Dat aandeel neemt echter af, terwijl het habituele en doelgerichte gebruik toeneemt. Voor 28% van de Vlamingen heeft dat experimenteren zich inmiddels vertaald in regelmatig AI-gebruik, zowel voor persoonlijke doeleinden (27%) als voor werk (21%) of studies (14%).
Binnen de groep actieve gebruikers zien we een verdere verschuiving. 43% zet AI in voor professionele taken, terwijl 28% AI gebruikt voor opleidingen of studiegerelateerde toepassingen. Vooral bij studenten is de stijging opvallend. 72% van de Vlaamse studenten gebruikt generatieve AI, waarvan 12% zelfs dagelijks.
Toch toont het rapport dat niet iedereen AI even kritisch toepast. Slechts 57% van de gebruikers stelt meerdere vragen of varieert zijn prompts, en 53% controleert de gegenereerde inhoud op juistheid via andere bronnen. Slechts 18% vermeldt expliciet de bronnen bij het gebruik van AI.
Dit benadrukt de nood aan mediawijsheid en AI-geletterdheid, zodat AI op een doordachte en correcte manier wordt ingezet.
De AI-paradox: nieuwsgierigheid versus bezorgdheid
De Vlaamse bevolking ervaart een dubbele houding ten opzichte van AI. Enerzijds neemt het enthousiasme toe: 77% van de Vlamingen is onder de indruk van AI (+8%), 65% is nieuwsgierig (+4%) en 61% wil er meer over leren (+4%). Meer dan de helft gelooft dat AI kan bijdragen aan sneller en efficiënter werken (53%, +5%), en 31% denkt dat AI de levenskwaliteit zal verbeteren.
Tegelijkertijd groeien de zorgen. 73% van de Vlamingen vreest de negatieve impact van AI (+9%). 82% maakt zich zorgen over de verspreiding van foutieve informatie (+11%), terwijl 74% bang is dat AI-content niet meer te onderscheiden zal zijn van menselijke creaties (+10%). 62% maakt zich zorgen over privacy, en 58% vreest dat het onderscheid tussen mens en chatbot zal verdwijnen tijdens gesprekken.
Opvallend is dat de angst voor jobverlies door AI stabiel blijft op 35%, terwijl andere zorgen toenemen.
Dit suggereert dat de perceptie van AI zich stilaan verschuift van een bedreiging voor werkgelegenheid naar een breder maatschappelijk debat over betrouwbaarheid en ethiek.
Van onbekend en onbemind naar verdeeldheid over AI
Tot eind 2022 was AI voor de meeste Vlamingen een abstract concept. In dat jaar had 54% geen of een neutrale mening over AI, terwijl 36% positief stond en slechts 10% negatief. De introductie van ChatGPT maakte AI tastbaar en zorgde voor een snellere vorming van meningen.
In 2023 zagen we een duidelijke polarisatie. 27% van de Vlamingen werd overtuigd AI-positief, terwijl 21% zich tot de AI-pessimisten schaarde. De grootste groep, 51%, bleef twijfelen. In 2024 daalt het aandeel onbeslisten verder naar 45% (-6%), terwijl beide kampen groeien. Het AI-positieve kamp stijgt sneller (32%, +5%) dan het negatieve kamp (23%, +2%).
De meerderheid balanceert dus nog steeds tussen nieuwsgierigheid en bezorgdheid, waarbij de aantrekkingskracht van AI wordt afgewogen tegen de potentiële risico’s.
De digitale kloof: AI als extra dimensie
AI brengt niet alleen kansen, maar introduceert ook nieuwe ongelijkheden. Digimeter 2024 wijst op een extra dimensie van de digitale kloof: efficiëntie.
- Toegang: 97% van de Vlamingen gebruikt wekelijks internet, maar 18% kan zich geen beter vast of mobiel internet veroorloven. Slechts 8% heeft toegang tot een premium AI-toepassing, wat ongelijkheid in AI-gebruik in de hand werkt.
- Vaardigheden: Generatieve AI-gebruikers zijn significant vaardiger: 63% weet hoe AI efficiënter werken mogelijk maakt, tegenover slechts 13% van niet-gebruikers. Bovendien heeft 36% van de werkende of studerende Vlamingen nood aan AI-opleidingen.
- Attitude: AI-acceptatie verschilt per inkomensgroep: bij hoge inkomens is 44% positief, terwijl bij lage inkomens 25% AI eerder negatief beoordeelt. Werkgevers en scholen spelen een rol in AI-acceptatie, maar slechts 23% van de Vlamingen ervaart stimulans om AI te gebruiken.
- Efficiëntie: 53% gelooft dat AI het werk efficiënter maakt (+5%), maar slechts 28% weet hoe generatieve AI effectief in te zetten. 83% van de actieve AI-gebruikers ervaart efficiëntiewinst, tegenover slechts 40% van de niet-gebruikers.
Deze cijfers tonen aan dat AI niet alleen een technologische trend is, maar ook een factor die sociale en economische ongelijkheden kan versterken of verminderen, afhankelijk van hoe het wordt ingezet.
Bridging the Gap: het belang van AI-opleiding
Het volstaat niet om enkel AI-tools beschikbaar te stellen binnen een organisatie. Veel medewerkers die AI niet regelmatig gebruiken, missen het inzicht in hoe deze technologie hen kan helpen om efficiënter en sneller te werken. Tegelijkertijd geven actieve gebruikers aan behoefte te hebben aan meer training om volledig van de AI-mogelijkheden te profiteren. Dit maakt duidelijk dat een bedrijf niet alleen moet investeren in de technologie zelf, maar ook in de juiste opleidingen om de volledige waarde eruit te halen.
ESC’s Copilot Accelerate speelt hier een cruciale rol. Het biedt hands-on trainingen voor elke gebruiker, van beginner tot gevorderde, zodat zij Copilot voor Microsoft 365 effectief kunnen inzetten in hun dagelijkse werkzaamheden. Daarnaast biedt het sessies met experts, waarin medewerkers specifieke vragen kunnen stellen en diepgaande inzichten krijgen in de praktische toepassingen van AI.
Wil je echt voordeel halen uit AI? Zorg dan niet alleen voor toegang tot de tools, maar investeer in de opleiding van je medewerkers met Copilot Accelerate. Zo zet je de stap naar een efficiëntere, toekomstbestendige werkplek. Ontdek onze toonaangevende opleidingen en evenementen en geef jouw organisatie de technologische voorsprong die het nodig heeft. Jouw toekomst in AI begint bij ESC.
